ดวงอาทิตย์ นิธิอุทัย

นายดวงอาทิตย์ นิธิอุทัย รองอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า ในปี 2569 กระทรวงพาณิชย์ โดยกรมการค้าต่างประเทศ เตรียมบังคับใช้มาตรการสำคัญ 2 เรื่อง ได้แก่ (1) มาตรการนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มาจากกระบวนการผลิต “ปลอดการเผา” เพื่อลดปัญหามลพิษ PM 2.5 และยกระดับมาตรฐานการค้าเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และ (2) มาตรการควบคุมการส่งออกสินค้าสองทาง (Dual-Use Items: DUI) ที่เกี่ยวข้องกับนิวเคลียร์ โดยต้องขออนุญาตผ่านระบบ e-Licensing เพื่อป้องกันการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง (WMD) สำหรับมาตรการข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ปลอดการเผา จะเริ่มบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2569 กำหนดให้ผู้นำเข้าต้องขึ้นทะเบียนรายปีกับกรมฯ และแสดงหลักฐานว่าสินค้ามาจากแหล่งผลิตที่ไม่ใช้วิธีเผา โดยในช่วงเปลี่ยนผ่านสามารถใช้การรับรองตนเองหรือเอกสารจากหน่วยงานรัฐประเทศผู้ส่งออกหรือองค์กรสากลได้ พร้อมบันทึกข้อมูลการเพาะปลูกและที่ตั้งแปลงเพื่อตรวจสอบย้อนกลับได้ ทั้งนี้ มาตรการดังกล่าวถือเป็นครั้งแรกที่ไทยใช้เกณฑ์ด้านสิ่งแวดล้อมกับการนำเข้าสินค้าเกษตร และเป็นแนวทางที่สอดคล้องกับพันธกรณีในอาเซียนและ WTO ด้านมาตรการสินค้า DUI กระทรวงพาณิชย์จะควบคุมการส่งออกสินค้าที่สามารถใช้ได้ทั้งเชิงพาณิชย์และเป็นส่วนประกอบของอาวุธ WMD เช่น เครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ อุปกรณ์แขนกล และยูเรเนียมธรรมชาติ โดยมีสินค้าที่เข้าข่ายควบคุมราว 204 พิกัดศุลกากร (ระดับ 8 หลัก) ผู้ประกอบการสามารถตรวจสอบสินค้าผ่านระบบ e-Classification ได้ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2568 และยื่นขอใบอนุญาตผ่านระบบ e-DUI Licensing ได้ตั้งแต่ธันวาคม 2568 ทั้งนี้ จะใช้หลักการ “รู้จักลูกค้า” (Know Your Customer) ในการพิจารณา เพื่อป้องกันความเสี่ยงด้านความมั่นคง มาตรการดังกล่าวเป็นไปตามมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (UNSC) 1540 และพระราชบัญญัติการควบคุมสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง พ.ศ. 2562 โดยไทยมีการส่งออกสินค้า DUI หมวด 0 มูลค่า 4.37 แสนล้านบาทในปี 2567 ส่วนใหญ่ส่งไปสหรัฐอเมริกา เนเธอร์แลนด์ ไต้หวัน จีน และญี่ปุ่น นายดวงอาทิตย์ย้ำว่า การเดินหน้าสองมาตรการใหม่ในปี 2569 เป็นก้าวสำคัญทั้งด้านสิ่งแวดล้อมและความมั่นคง สะท้อนภาพลักษณ์ใหม่ของกระทรวงพาณิชย์ที่มุ่งดูแลคุณภาพชีวิตประชาชน และยืนยันบทบาทของไทยในการค้าสีเขียวและการป้องกันการแพร่ขยาย WMD บนเวทีโลก