พลวัต - Page 48 of 144 - ข่าวหุ้นธุรกิจออนไลน์

พลวัตปี 2020 : วิษณุ โชลิตกุล เอ่ยเตือนมาหลายครั้งแล้วว่า ฟองสบู่ในตลาดหุ้นไทยเกินพิกัดไปแล้ว นับตั้งแต่วันพุธที่ 9 ธันวาคมที่ค่าพี/อีของดัชนี SET สร้างสถิติใหม่นิวไฮที่ระดับ 29.35 เท่า ซึ่งทำลายสถิติสูงสุดของเมื่อครั้งก่อนจะเกิดภาวะฟองสบู่แตกก่อนวิกฤตต้มยำกุ้งตามมา สถิติค่าพี/อีสูงสุดดังกล่าวมองในมุมไหนก็คือ ราคาหุ้นส่วนใหญ่ของตลาดหุ้นไทยมีราคาเกินจริง (แม้จะมีข้อยกเว้นหุ้นบางตัวที่ราคาต่ำเกินพื้นฐานซึ่งมีไม่มากนัก ค่าพี/อีที่สูงลิ่วของดัชนี SET ย้ำเตือนว่า การที่อัตราส่วนเพิ่มการเติบโตของค่าพี/อี หรือ PEG (P/E Growth Ratio) ถดถอยลงอย่างมีนัยสำคัญ แต่ราคาหุ้นวิ่งสวนทางกัน กำลังสร้างภาวะฟองสบู่ขึ้นในตลาดหุ้นระลอกใหม่ ที่รอวันแตกเท่านั้น ส่วนจะแตกแบบเบา ๆ ที่เรียกว่า พักฐาน (market correction) ต่ำกว่า 10% หรือปรับฐาน (retracement) แบบกลาง ๆ ไม่เกิน 30% หรือพัง (market crash) คงขึ้นกับนักลงทุนในตลาดหรือ “คุณตลาด” นั่นเอง ภาวะตลาดหุ้นไทยยามนี้ เข้าสู่ภาวะหายนะของ ปรากฏการณ์ที่เรียกกันดีว่า Minsky Moment ซึ่งไม่เคยเป็นสถานการณ์ที่น่าปลื้มเท่าใดนัก การขึ้นของหุ้นในสัปดาห์ที่ผ่านมา และเสียง “เชียร์แขก” ของบรรดานักวิเคราะห์และเซียนหุ้นสาย “โลกสวย” ล้วนบ่งบอกว่า ช่วงเวลาที่ Minsky Moment ระยะที่สี่อันเป็นระยะสุดท้าย อันสุดแสนอันตรายยิ่งกำลังเกิดขึ้น เพราะหลังช่วงเวลานี้ผ่านไป …จะย่างเข้าสู่ช่วงเวลาที่ห้าซึ่งหมายถึงหายนะเพราะจะเกิดแพนิกที่รุนแรง จากการขายทำกำไร หรือ profit taking มินสกี้ นักเศรษฐศาสตร์อเมริกัน เคยเป็นกรรมการธนาคารและเข้าใจกลไกการทำงานของธนาคารเอกชน มากกว่านักเศรษฐศาสตร์ในห้องแอร์หรือในมหาวิทยาลัย ได้สร้างแบบจำลอง หรือโมเดลของเขาหรือที่เรียกว่า Minsky’s Model เกี่ยวพันกับเรื่องวงจรของเงินกู้หรือตลาดตราสารหนี้ ที่มีความสำคัญในฐานะแกนหลักของระบบทุนนิยมสมัยใหม่ โดยในพื้นฐานประกอบด้วย 5 ขั้นตอน หมุนเวียนเป็นวงจรประกอบด้วย - ขั้นตอนแรกเรียกว่า Displacement เกิดขึ้นเมื่อนักลงทุนเกิด ตื่นเต้นครั้งใหญ่กับบางสิ่งใหม่ เช่นนวัตกรรมใหม่ เช่น อินเทอร์เน็ต หรือสงคราม หรือการเปลี่ยนแปลงของ นโยบายรัฐบาลจากเดิมอย่างแจ้งชัด ฯลฯ - ขั้นตอนที่สองคือ Boom นักลงทุนกู้ยืมมาลงทุนกันครั้งใหญ่ เพื่อหวังผลตอบแทนสูง - ขั้นตอนที่สามคือ Euphoria นักลงทุนเกิด ความรู้สึกหลงระเริงในสภาพตลาดกระทิง นายธนาคารให้กู้ยืมไปทั่ว แม้แต่คนที่ไม่สมควรได้กู้ สร้างเครื่องมือทางการเงินใหม่ขึ้นมาเพื่อเพิ่ม สินเชื่อ (เช่น ตราสารหนี้แบบใหม่ที่มีการให้กู้ยืมซับซ้อน หลักทรัพย์เดิม securitization หรือการใช้รายได้ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตมาเป็นหลักทรัพย์กู้ยืมได้) เกิดการเก็งกำไรครั้งใหญ่ขึ้น - ขั้นตอนที่สี่คือ Profit taking หรือการหากำไรบนฟองสบู่ที่ไม่อิงพื้นฐานของกิจการ - ขั้นตอนที่ห้า อันเป็นขั้นตอนสุดท้าย คือ Panic หรือการขายอย่างตื่นตระหนก จากข่าวร้ายที่เกิดขึ้นก่อนหน้าอย่างเฉียบพลัน ทำให้เกิดความไม่แน่นอน เช่น ตราสารหนี้มีค่าลดลง กองทุนเงินกู้ ไม่มีเงินจ่ายตราสารหนี้มีค่าใกล้สูญ ธุรกิจที่ซื้อตราสารหนี้หรือตราสารการเงิน ซึ่งแขวนไว้กับธุรกิจใดธุรกิจหนึ่งก็ล้มอํานาจซื้อของ ประชาชนหายไป คนว่างงาน ฯลฯ การที่ดัชนีตลาดหุ้นฉวยโอกาสเกือบทั่วโลกพุ่งขึ้นทันควัน และรัฐบาลชาติใหญ่ก็ช่วงชิงจังหวะโดยไม่มีการบอกเตือนถึงภัยอันตรายของภาวะฟองสบู่จากการที่ค่าพี/อีของตลาดสูงลิ่ว เป็นส่วนหนึ่งของภาพสะท้อนความเลวร้ายอันผิดปกติ ที่ตลาดตราสารหนี้โลกต้องเผชิญกับภาวะดอกเบี้ยต่ำติดพื้นเนื่องจากปริมาณเงินท่วมโลกจากมาตรการพิมพ์ธนบัตรเกินจำเป็น เกินกว่าอัตราเติบโตทางเศรษฐกิจที่แท้จริงจะดูดซับไหว จนตลาดเงินย่างเข้าสู่ภาวะ “กับดักสภาพคล่อง” เรื้อรังในอนาคต ธุรกิจในระบบทุนนิยมโลกนั้นเน้นการสร้างการเติบโตของสินทรัพย์ด้วยการก่อหนี้ โดยอาศัยตลาดทุนเก็งกำไรเป็นเครื่องมือ เมื่อใดก็ตามที่มาตรการอุ้มธุรกิจยุทธศาสตร์ของสองมหาอำนาจโลกต่อตลาดตราสารหนี้ ทั้งทางตรงผ่านมาตรการทางการคลัง และทางอ้อมผ่านมาตรการทางการเงินที่เรียกว่า QE ซึ่งเกิดขึ้นท่ามกลางความผันผวนของตลาดเก็งกำไร ความผันผวนของค่าเงินสกุลต่าง ๆ จากการทำดอลลาร์แครี่เทรด (เก็งกำไรค่าเงินโดยขนดอลลาร์ไปหากำไรในสกุลเงินท้องถิ่นอื่นที่มีอัตราดอกเบี้ยสูงกว่า) ที่หวนคืนมา ราคาทองคำในตลาดเก็งกำไรที่ยังคงสูงเกินกว่า “ราคาใช้สอย (useable prices)” ราคาหุ้นในตลาดที่ไม่สอดรับปัจจัยพื้นฐานของผลประกอบการ ที่ล้วนเกิดจากความพยายามกำกับการเคลื่อนย้ายทุนครั้งใหญ่ จาก “มือที่มองเห็น” บ่งบอกถึงมายาภาพของการกลบเกลื่อนข้อเท็จจริงที่ว่า เศรษฐกิจโลกหลังโควิด-19 ย่างเข้าสู่ภาวะซ้ำเดิมของ “กับดักสภาพคล่อง” และเงินฝืด ที่ร้ายกว่ายุคหลังวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ ค.ศ. 2008 เมื่อ 12 ปีก่อน หนี้สาธารณะของชาติต่าง ๆ “พอกหางหมู” ในขณะที่มาตรการดอกเบี้ย 0% และ QE ที่พิมพ์ธนบัตรเพิ่ม ล้วนสร้างภาวะกับดักสภาพคล่องยืดเยื้อยาวนาน ส่งผลต่อการจ้างงานและกำลังซื้อในตลาด ผลพวงการเข้าสู่ภาวะ เงินฝืดเรื้อรัง ปรากฏการณ์คนที่ทำธุรกิจ “เงินกู้นอกระบบหน้าเลือด” (loan sharks) จะเฟื่องฟู จากการพอกพูนแบบดินพอกหางหมูของหนี้ภาคครัวเรือน ที่กลายเป็นเสมือนเชื้อมะเร็งร้าย ที่ทำให้คนทั่วไปตกอยู่ใต้กับดักค่ายกลของหนี้มหาศาล ยามนี้เราได้เห็นมาตรการการหว่านเงินของรัฐบาลทั่วโลกที่เรียกกันว่า เฮลิคอปเตอร์ มันนี่ (ในไทยล่าสุดก็โครงการ “คนละครึ่ง”) ที่งัดออกมาใช้เพื่อ แค่ซื้อเวลาตายออกไปให้ยาวนานขึ้น นอกจากเป็นการสูญเปล่าแบบ “สิ้นคิด” เฉพาะหน้าแล้ว ไม่อาจจะถือว่าสามารถก่อแรงกระตุ้นใหม่ทางเศรษฐกิจ ได้เลย ระเบิดเวลาที่ตกค้างอยู่ยังคงรออยู่ข้างหน้า นอกเหนือกับดักสภาพคล่องจะแสดงตัวออกมาในรูป inverted yield curve (อัตราดอกเบี้ยตราสารหนี้ระยะยาวต่ำกว่าอัตราดอกเบี้ยระยะสั้น) ที่เข้าใจยากแล้วความสุ่มเสี่ยงจากมาตรการผ่อนปรนธนาคารเอกชนที่กลัวหนี้เสียจนไม่กล้าปล่อยสินเชื่อ ทำการปล่อยเพิ่ม กำลังจะสิ้นสุดลงในปลายปีนี้ อาจจะส่งผลให้อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจถดถอยต่อในครึ่งแรกของปีหน้า (อันหมายถึงการที่ราคาสินค้าโภคภัณฑ์ดิ่งเหว การว่างงานระบาดหนักจนนำไปสู่วิกฤตทางการเมือง ภาวะเช่นนี้ มีคำถามว่า ใครบ้างจะรอดพ้นจากภาวะ Minsky Moment ระลอกใหม่ในตลาดหุ้นไทยยามนี้ได้บ้าง พูดมาทั้งหมดนี้ จะถือว่าเขียนเสือให้ลิงดูก็ไม่ว่าอะไร เพียงแต่ไม่ต้องการให้เกิดภาวะ “พาคนไปตาย” เท่านั้น

หายนะของ Minsky Moment

ขาขึ้นอันเปราะบาง

CKP ความมุ่งมั่นปิดทองหลังพระ

การตัดอวัยวะช่วงขาลงยาวนาน

ไดโนเสาร์กระดาษ

คำสาปแช่งล่วงหน้าที่กลายเป็นจริง

WICE กับดักแห่งความคาดหวัง

ปลาวาฬเกยตื้น

ข่าวร้ายทุบอนาคต GL

BEAUTY หุ้นเสี่ยงสูง

ทรัมป์ ไบเดน และตลาดหุ้นไทย

อีกาสามตัว และแมวตายเด้งที่นิวยอร์ก

หมวดหมู่

บริษัท บูรพาทัศน์ (1999) จำกัด