เอบราฮิม ไรซี

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า วันนี้ (20 พ.ค. 67) สำนักข่าวรอยเตอร์อ้างรายงานข่าวจากสถานีโทรทัศน์ทางการอิหร่านและสื่อท้องถิ่นหลายสำนัก ว่าประธานาธิบดี อิบราฮิม ไรซี และนายฮซัยน์ อะมีร อับดุลลอฮิยอน รัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่าน เสียชีวิตพร้อมกันในอุบัติเหตุเฮลิคอปเตอร์ตกเมื่อวันที่ 19 พฤษภาคมที่ผ่านมา ด้าน นายโมห์เซน มานซูรี รองประธานาธิบดีอิหร่าน โพสต์ข้อความแสดงความอาลัยจากคัมภีร์อัลกุรอ่านบนแพลตฟอร์ม X ยืนยันการเสียชีวิตของประธานาธิบดีไรซีด้วยเช่นกัน สำหรับ "ราอีซี" ประธานาธิบดีอิหร่าน ปัจจุบันอายุ 63 ปี ได้รับเลือกเป็นประธานาธิบดีเมื่อปี 2564 และเป็นผู้นำที่สั่งการคุมเข้มกฎหมายศีลธรรมในประเทศ รวมถึงปราบปรามการประท้วงต่อต้านรัฐบาลอย่างเด็ดขาด โดยไรซีเกิดในปี 1960 ในครอบครัวนักบวชในเมืองมัชฮัด (Mashhad) เป็นลูกของสมาชิกแนวร่วมปฏิวัติต่อต้านราชวงศ์อิหร่าน และด้วยการปลูกฝังอุดมการณ์อันเข้มข้น ทำให้เขาเข้าร่วมกิจกรรมของศาสนาอิสลามนิกายชีอะห์ตั้งแต่อายุเพียง 15 ปี ตามรอยพ่อของเขา ในขณะที่ยังเป็นนักศึกษา เขาได้เข้าร่วมการประท้วงครั้งใหญ่ต่อต้านชาห์ (ตำแหน่งผู้นำราชวงศ์อิหร่าน) ที่ได้รับการสนับสนุนจากตะวันตกในปี 1979 ซึ่งนำไปสู่การปฏิวัติอิสลามภายใต้การแนะนำของ อยาตอลเลาะห์ รูฮอลเลาะห์ โคไมนี อดีตผู้นำสูงสุดอิหร่าน ทั้งนี้ในช่วงปีแรกอันวุ่นวายของการปฏิวัติอิสลาม ไรซีศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยชาฮิดโมตาฮารี (Shahid Motahari) ในกรุงเตหะราน ซึ่งเขาได้รับปริญญาเอกสาขานิติศาสตร์และกฎหมายอิสลาม ต่อมาเมื่ออายุ 25 ปี ไรซีเข้าร่วมกับฝ่ายตุลาการ และขึ้นสู่ตำแหน่งสำคัญอย่างรวดเร็ว โดยได้เป็นรองอัยการของเตหะราน กลุ่มสิทธิมนุษยชนกล่าวว่า ในขณะที่ดำรงตำแหน่งดังกล่าว เขาได้กลายเป็นหนึ่งในผู้พิพากษา 4 คนที่นั่งอยู่ในคณะกรรมการประหารชีวิตเพื่อพิจารณาคดีนักโทษหลายพันคน ในเวลาต่อมา ไรซีทำหน้าที่เป็นหัวหน้าอัยการของเตหะราน จากนั้นเป็นหัวหน้าองค์กรตรวจราชการของรัฐ กระทั่งในปี 2006 เขาได้รับเลือกเข้าสู่สภาผู้เชี่ยวชาญ (Assembly of Experts) ซึ่งมีหน้าที่แต่งตั้งและดูแลผู้นำสูงสุด สมาชิกของสภานี้จะต้อวได้รับอนุมัติจากสภาผู้พิทักษ์ (Guardian Council) การเลือกตั้งประธานาธิบดีอิหร่านในปี 2009 ได้ก่อให้เกิดการประท้วงในประเทศต่อเนื่องหลายเดือน ซึ่งไรซีจัดการด้วยการปราบปรามอย่างโหดร้ายและกักขังผู้ประท้วงจำนวนมาก เขากลายเป็นอัยการสูงสุดของประเทศในปี 2014 และถูกกระทรวงการคลังสหรัฐฯ คว่ำบาตรในปี 2019 จากบทบาทของเขาในการปราบปรามด้วยความรุนแรง จนปี 2021 เมื่อเขาชนะการเลือกตั้ง เป็นสัญญาณการกลับมาของกลุ่มอนุรักษ์นิยมขั้นสูงสุดของอิหร่าน ซึ่งกลุ่มนี้ต่อต้านข้อตกลงนิวเคลียร์ปี 2015 ที่อิหร่านทำกับมหาอำนาจโลกเพื่อผ่อนคลายมาตรการคว่ำบาตร แต่ภายใต้การนำของไรซี เขาสั่งเดินหน้าการพัฒนาและเสริมสมรรถนะยูเรเนียมในระดับเกือบเป็นเกรดทำอาวุธ และขัดขวางการตรวจสอบระหว่างประเทศ ไรซีถูกมองว่าอาจจะเป็นผู้สืบทอดตำแหน่งผู้นำสูงสุดอิหร่านต่อจากคาเมเนอี โดยผู้นำสูงสุดเคยแสดงการสนับสนุนไรซีด้วยการแต่งตั้งเขาเป็นรองหัวหน้าสภาผู้เชี่ยวชาญในปี 2019 ซึ่งเป็นฐานอำนาจสำคัญที่นำไปสู่การคว้าชัยเลือกตั้ง 2021 แม้จะเป็นการเลือกตั้งที่มีจำนวนผู้ออกมาใช้สิทธิ์น้อยที่สุดในประวัติศาสตร์ของอิหร่านก็ตาม