ศาสตราจารย์พิเศษ วิศิษฏ์ วิศิษฏ์สรอรรถ

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า จากการเปิดการประชุมระดับโลกด้านจริยธรรม AI “The 3rd UNESCO Global Forum on the Ethics of AI 2025” อย่างเป็นทางการแล้ว หนึ่ง Session ที่ได้รับความสนใจจากสื่อมวลชน ไม่แพ้ช่วง Open Ceremony นั่นก็คือ ช่วงการแถลงข่าว (Press Conference) จากผู้นำฝั่งไทยและ UNESCO นำโดย นายประเสริฐ จันทรรวงทอง รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ศาสตราจารย์พิเศษ วิศิษฏ์ วิศิษฏ์สรอรรถ ปลัดกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม Ms.Lidia Brito Assistant Director-General for Social and Human Sciences, UNESCO ทั้งนี้ ประเด็นที่น่าสนใจในการจัดเวทีนี้ไม่ใช่แค่การเป็นเจ้าภาพ แต่คือ การเปิดประเทศรับบทผู้นำภูมิภาค โดยเฉพาะการร่วมมือกับ UNESCO เพื่อจัดตั้ง AI Governance Practice Center (AIGPC) ที่กรุงเทพฯ ซึ่งจะเป็นศูนย์กลางการฝึกอบรม วิจัย และขับเคลื่อนมาตรฐาน AI อย่างมีจริยธรรม โดยศูนย์นี้อาจกลายเป็น ‘ศูนย์ประเภท 2 (Category 2)’ แห่งที่สี่ของ UNESCO หากได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการ ด้านไทยได้ทุ่มลงทุนใหญ่ใน AI กว่า 15.4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในช่วงปี 2568–2570 รัฐบาลตั้งเป้าลงทุนโครงสร้างพื้นฐานรองรับการพัฒนา AI ทั้ง Data Center, Cloud, โครงข่าย 5G, HPC และอื่น ๆ เพื่อให้ประเทศไทยพร้อมรองรับการใช้งาน AI อย่างยั่งยืน พร้อมตั้งเป้า พัฒนาบุคลากรด้าน AI ไม่น้อยกว่า 100,000 คน/ปี เพื่อวางรากฐานให้ระบบนิเวศ (AI Ecosystem) ของไทยแข็งแรงในทุกมิติ สำหรับแผน AI เดินต่อไม่สะดุด ภายใต้ “คณะกรรมการ AI แห่งชาติ”เพื่อความต่อเนื่อง ไทยจัดตั้ง “คณะกรรมการ AI แห่งชาติ” ซึ่งมีนายกรัฐมนตรีนั่งหัวโต๊ะเป็นประธาน ผลักดันนโยบายอย่างต่อเนื่อง แม้อาจเกิดการเปลี่ยนแปลงคณะรัฐมนตรี รับประกันได้แผน AI ไทยไม่สะดุดกลางทาง โดยไทยเดินหน้าขับเคลื่อนด้านเทคโนโลยี ร่วมกับประเทศอื่นๆ ทั้งจากฝั่งตะวันตกและตะวันออก เพราะในโลก AI วันนี้ ความร่วมมือสำคัญกว่าการแข่งขัน พร้อมส่งเสริมการพัฒนา AI ที่ตอบโจทย์ของตัวเอง โดยอิงบริบทท้องถิ่น ความหลากหลาย และคุณภาพชีวิตของประชาชนไทย ที่สำคัญยัง ผนึกกำลังด้าน AI กับ อินเดีย ผ่าน MOU ความร่วมในด้านเทคโนโลยีมานานกว่า 2 ปี ปัจจุบันมีแผนนำผู้เชี่ยวชาญ AI จากอินเดียเข้ามาทำงานร่วมกับหน่วยงานไทย เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ ยกระดับศักยภาพของประเทศอย่างเป็นรูปธรรม อินเดียถูกยกให้เป็น Tech Powerhouse ของกลุ่มประเทศ Global South การจับมือกันครั้งนี้คือการเปิดประตูสู่โอกาสใหม่ สำหรับมาตรฐาน AI ต้องคิด “ข้ามพรมแดน” ไม่ใช่แค่ในประเทศเพราะ AI ไม่มีพรมแดน การกำหนดมาตรฐานต้องอาศัย “จุดร่วม” ไม่ใช่ “ความแตกต่าง” ดังนั้น ไทยและ UNESCO จึงผลักดันแนวทาง Regional Approach เรียนรู้จากกรณีศึกษาภูมิภาค นำมาประยุกต์สู่ข้อเสนอระดับโลก นอกจากนี้ AI ไม่ได้มีดีแค่สร้างเศรษฐกิจ แต่ยังกลายเป็นโล่ป้องกันสังคม โดยปัจจุบัน ไทยใช้ AI ตรวจจับข่าวปลอมได้มากกว่า 3,000 เรื่อง/วัน พร้อมร่วมมือกับ Interpol กับการเป็นผู้นำศูนย์ไซเบอร์ของอาเซียน และช่วยปราบแก๊งคอลเซ็นเตอร์ พร้อมแลกเปลี่ยนข้อมูลอาชญากรรมไซเบอร์ระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตามการจัดฟอรัมนี้เป็นทั้ง “เวทีระดับโลก” และ “บทพิสูจน์ความพร้อมของไทย” ทั้งในด้านยุทธศาสตร์, นโยบายที่ชัดเจน, การลงทุน, โครงสร้างพื้นฐาน และความร่วมมือระหว่างประเทศ ศูนย์ AIGPC ที่กำลังจะเกิดขึ้น จะเป็นหัวใจในการฝึกอบรมบุคลากร AI ระดับภูมิภาค ส่งเสริมจริยธรรม เทคโนโลยีที่โปร่งใส และไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง “AI ที่ดี ไม่ใช่แค่ฉลาด...แต่ต้องมีจริยธรรม มีหัวใจ และสร้างอนาคตร่วมกันได้”